H οστεοπόρωση στον ανδρικό πληθυσμό

Η μειωμένη οστική πυκνότητα δεν αφορά μόνο τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση αλλά και τους άνδρες. Βέβαια ο ανδρικός πληθυσμός , στην πλειονότητα του, θεωρεί ακόμα, ότι η οστεοπόρωση είναι μία νόσος του γυναικείου πληθυσμού και δεν τον αφορά. Υπάρχει δηλαδή πλημμελής ενημέρωση!
Οι άνδρες δεν συνειδητοποιούν ότι η οστεοπόρωση επηρεάζει και τα δικά τους οστά,, τα οποία καθίστανται πιο εύθραυστα κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής.

Το πρόβλημα

Σχεδόν το μισό της οστικής μάζας που αποκτά ένας άνδρας από την παιδική του ηλικία έως τα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής του, χάνεται κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης ζωής του. Αυτή η απώλεια οστικής μάζας γίνεται με τον ίδιο ρυθμό με την απώλεια οστικής μάζας στις γυναίκες, αλλά οι άνδρες αναπληρώνουν καλύτερα την απώλεια καθώς σχηματίζουν περισσότερο οστίτη ιστό στην εξωτερική επιφάνεια του οστού, στο πλαίσιο της φυσιολογικής εξέλιξης της οστικής ανακατασκευής.
Παρ’ όλα αυτά η προσθήκη νέου οστού στην εξωτερική επιφάνεια των οστών δεν αντισταθμίζει πλήρως την οστική απώλεια στην εσωτερική τους επιφάνεια. Έτσι, εκτιμάται ότι περίπου ένας στους πέντε άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών θα υποστεί κάποια στιγμή οστικό κάταγμα, που θα επηρεάσει αρνητικά τόσο την ποιότητα ζωής του όσο και την ίδια την επιβίωση του πάσχοντα.

Παράγοντες κινδύνου

Η απώλεια οστού με την αύξηση της ηλικίας είναι ο πιο συνηθισμένος παράγοντας εμφάνισης οστεοπόρωσης στους άνδρες.
Σε νεότερες ηλικίες η έλλειψη ανδρικών ορμονών, είναι βασικός παράγοντας κινδύνου. Σε όλες όμως τις ηλικίες, σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για την εξασθένιση του οστού αποτελούν το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Επίσης, πολλές νόσοι που απαιτούν τη λήψη θεραπείας με κορτιζόνη, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και το άσθμα, μπορεί να συσχετισθούν με οστεοπόρωση και κατάγματα.

Σε τι διαφέρουν τα οστά των ανδρών από τα οστά των γυναικών;

Στους άνδρες, η διαδικασία απώλειας της μάζας των οστών είναι λιγότερο σοβαρή σε σύγκριση με τις γυναίκες. Στις γυναίκες διαταράσσεται σε μεγαλύτερο βαθμό η μικροαρχιτεκτονική των οστών, με αποτέλεσμα να μειώνεται περισσότερο η αντοχή των οστών τους, σε αντίθεση με τους άνδρες στους οποίους η μικροαρχιτεκτονική των οστών τους διαταράσσεται λιγότερο.
Μια άλλη σημαντική διαφορά μεταξύ των ανδρών και των γυναικών εξηγεί πιθανώς γιατί στους άνδρες συμβαίνουν λιγότερο συχνά κατάγματα. Την ίδια στιγμή που χάνεται οστό στο εσωτερικό του οστού εναποτίθεται νέο οστό σαν επίχρισμα στην εξωτερική επιφάνεια του. Η ποσότητα νέου οστού που εναποτίθεται στην εξωτερική επιφάνεια είναι περίπου τρεις φορές μεγαλύτερη στους άνδρες απ’ ό,τι στις γυναίκες. Δηλαδή είναι σαν τα οστά των ανδρών να ενισχύονται με τρεις στρώσεις νέου οστού, ενώ τα οστά των γυναικών μόνο με μία. Αυτό αυξάνει το μέγεθος του οστού και έτσι διατηρεί τη γενική αντοχή του, ενώ ταυτόχρονα αντισταθμίζει την οστική απώλεια από το εσωτερικό του.

Διάγνωση και Θεραπεία

Ο καλύτερος τρόπος για να εντοπισθούν οι άνδρες που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο κατάγματος είναι να μετρηθεί η οστική τους πυκνότητα. Επιπλέον βιοχημικές εξετάσεις επιτρέπουν την καλύτερη ανάδειξη και αιτιολόγηση του προβλήματος.
Για την θεραπεία της ανδρικής οστεοπόρωσης χρησιμοποιούνται τα ίδια αντιοστεοπορωτικά φάρμακα που χορηγούνται και στις γυναίκες, τα οποία όμως θα πρέπει να έχουν πάρει ειδική ένδειξη και για την ανδρική οστεοπόρωση.

Τεστ κινδύνου οστεοπόρωσης για άνδρες

1. Έχει υποστεί ένας από τους δύο γονείς σας κάταγμα ισχίου μετά από μικρής έντασης τράνταγμα ή πτώση;

2. Έχετε σπάσει κάποιο οστό μετά από μικρής έντασης τράνταγμα ή πτώση;

3. Έχετε λάβει κορτικοστεροειδή σε δισκία (κορτιζόνη, πρεδνιζόνη κ.λπ.) για διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών;

4. Έχετε απώλεια ύψους μεγαλύτερη των 3 εκ.;

5. Καταναλώνετε τακτικά μεγάλη ποσότητα αλκοόλ (πέραν των ορίων ασφαλούς κατανάλωσης);

6. Καπνίζετε περισσότερα από 20 τσιγάρα ημερησίως;

7. Υποφέρετε συχνά από διάρροια (που οφείλεται σε προβλήματα όπως κοιλιοκάκη ή νόσο του Crohn);

8. Έχετε παρουσιάσει ποτέ ανικανότητα, έλλειψη σεξουαλικής επιθυμίας ή άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης;

Εάν απαντήσατε «ναι» σε οποιαδήποτε από αυτές τις ερωτήσεις, δεν σημαίνει ότι έχετε οστεοπόρωση. Η διάγνωση της οστεοπόρωσης μπορεί να γίνει μόνο από γιατρό, μέσω της εξέτασης της μέτρησης οστικής πυκνότητας.

Ο Ιωάννης Τριανταφυλλόπουλος, ως Επ.Καθηγητής Ορθοπεδικής στο Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων του Μυοσκελετικού Συστήματος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, έχει ιδιαίτερες γνώσεις σε θέματα οστεοπόρωσης και δίνει πληροφορίες σχετικές με την ανδρική οστεοπόρωση.