Σύνδρομο Υπακρωμιακής Προστριβής Ώμου

Το  1972 , για πρώτη φορά εισήχθη ο όρος “Σύνδρομο προστριβής” στη βιβλιογραφία, περιγράφοντας το μηχανικό αποτέλεσμα τριβής των τενόντων του ώμου, (γνωστοί στο σύνολό τους ως μυοτενόντιο πέταλο ή στροφικό πέταλο), κάτω από το ακρώμιο (τη «βάτα» μας), ιδιαίτερα όταν το χέρι ανυψώνεται εμπρός, ψηλά και σε εσωτερική στροφή.
1
Εικόνα 1. Η πρόσθια ανύψωση του χεριού σε συνδυασμό με έσω στροφή προκαλεί πρόσκρουση της βραχιονίου κεφαλής στο ακρώμιο και επομένως σύνθλιψη του παρεμβαλλόμενου μυοτενόντιου πετάλου.

Περιγράφονται 3 κλινικές παρουσίες του συνδρόμου υπακρωμιακής προστριβής:

1η μορφή: αφορά νέους, έως 25 ετών, με εικόνα οξείας φλεγμονής, οίδημα ή αιμάτωμα των τενόντων, που θεραπεύεται συνήθως με αντιφλεγμονώδη αγωγή και ανάπαυση.
2η μορφή: συνήθως προσβάλλει άτομα 25 – 40 ετών, όπου στα παραπάνω προστίθεται εικόνα τενοντίτιδας ή και εκφύλισης των ιστών (κυρίως πάχυνση). Στις περιπτώσεις αυτές η συντηρητική αντιμετώπιση μπορεί να μην είναι αποτελεσματική και να χρειαστεί αρθροσκοπική επέμβαση.
3η μορφή: αφορά ασθενείς άνω των 40 ετών, και αφορά εξέλιξη της φάσης 2, με μηχανική διαταραχή των τενόντων ακόμα και μερική ρήξη αυτών, αλλαγές στον υπακρωμιακό χώρο με ανάπτυξη οστεοφύτων (άλατα). Στις περιπτώσεις αυτές απαιτείται αρθροσκοπική επέμβαση.

Τα αίτια εμφάνισης του συνδρόμου υπακρωμιακής προστριβής είναι ανατομικά ή λειτουργικά. Τα πιο συχνά αναγνωρίσιμα είναι: ανατομικές παραλλαγές του ακρωμίου (Βλέπε εικόνα 2), πάχυνση του κόρακο-ακρωμιακού συνδέσμου, αστάθεια της άρθρωσης του ώμου που προκαλεί προς τα άνω ανύψωση της βραχιονίου κεφαλής. Ο ορθοπαιδικός πρέπει να διαχωρίσει την πιθανότητα μονονευροπάθειας Α5-Α6 αυχενικής ρίζας (αυχενικό σύνδρομο).
24-300x137
Εικόνα 2. Οι τρείς τύποι του ακρωμίου. Ο 1 είναι ο φυσιολογικός όπου το ακρώμιο είναι επίπεδο. Στον 2 το ακρώμιο είναι κυρτό και στον 3 το ακρώμιο είναι αγκιστρωτό.

Η υπέρχρηση, ή επαναλαμβανόμενοι μικροτραυματισμοί του ώμου στην ανυψωμένη θέση του χεριού, προδιαθέτουν στη παθολογία του συνδρόμου. Αθλητές κολύμβησης, αντισφαίρησης, πετοσφαίρησης αλλά και ρίπτες έχουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης του συνδρόμου. Ο ρόλος του ορθοπαιδικού είναι να δώσεις σωστές οδηγίες εκτέλεσης ασκήσεων και προπονητικής ώστε ο αθλητής να αποφεύγει τους τραυματισμούς του μυοτενόντιου πετάλου.

Μεγάλη σημασία έχει να διαγνώσει ο ορθοπαιδικός το δευτερογενές σύνδρομο υπακρωμιακής προστιβής που η αιτιολογία του είναι λειτουργική. Νέοι κυρίως αθλητές – κάτω των 40 ετών – με ήπια αστάθεια του ώμου, έκκεντρες υπερφορτίσεις, μυϊκή ανισορροπία, βλάβες του επιχειλίου χόνδρου οδηγούνται στην ανάπτυξη αυτού του δευτερογενούς συνδρόμου προστριβής. Αν δεν διαγνωστεί σωστά ο ασθενής, ακόμα και αν υποβληθεί σε αρθροσκοπική επέμβαση θα συνεχίσει να έχει συμπτώματα.

Η αντιμετώπιση του συνδρόμου υπακρωμιακής προστριβής περιλαμβάνει:

Α. Συντηρητική αντιμετώπιση

1. ΥΠΑΚΡΩΜΙΑΚΕΣ ΕΓΧΥΣΕΙΣ: Οι ανάγγειοι ιστοί των τενόντων συγκεντρώνουν ελάχιστη ποσότητα των χορηγουμένων από το στόμα αναλγητικών, γι’ αυτό και τόσο συχνά καταλήγουμε στις υπακρωμιακές ενέσεις ξυλοκαίνης και κορτιζόνης, αλλά και τελευταία πλάσμα με αυξητικούς παράγοντες (PRPs) από το ίδιο το αίμα του ασθενούς, πλούσιο σε αναγεννητικούς των ιστών οστεοβλαστών.
2. ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ: Στην οξεία φάση του άλγους, οι φυσικοθεραπευτικοί στόχοι είναι ο περιορισμός του άλγους και της φλεγμονής , η αντιμετώπιση της μυϊκής αχρησίας, η βελτίωση του εύρους κίνησης και της αρθροκινηματικής του ώμου. Μια αρχική περίοδος ενεργούς ανάπαυσης, και εντατικό ασκησιολόγιο με τροποποίηση των κινήσεων, είναι τα κύρια βήματα. Η φυσικοθεραπευτική επιστράτευση αναλγητικών μέσων, τεχνολογικών βοηθημάτων και η εκπαίδευση του ασθενούς και των νευρομυϊκών λειτουργειών του ώμου πρέπει να επιδιώκονται. Στη συνέχεια εισάγεται η ισοκινητική και ισομετρική ενδυνάμωση, οι εργομετρικές ασκήσεις και τέλος η ισοτονική αποκατάσταση, που σταδιακά θα επαναφέρουν τη λειτουργεία στα επιθυμητά επίπεδα.

Β. Αρθροσκοπική επέμβαση ώμου – Ακρωμιοπλαστική

Μετά από 3 -6 μήνες, το 60 – 90% των ασθενών βελτιώνεται σημαντικά.
Ο ιδανικός χειρουργικός ασθενής , είναι (α) αυτός που δεν βελτιώνεται με τη πάροδο αυτού του διαστήματος, (β) που ανακουφίστηκε άμεσα μετά την έγχυση ξυλοκαΐνης στο ιατρείο, (γ) που έχει τύπου 2 ή 3 ακρώμιο ή μεγάλο οστεόφυτο, και (δ) με εμφάνιση αλλοιώσεων στο μυοτενόντιο πέταλο στη μαγνητική τομογραφία.
Η αρθροσκόπηση, με την ελάχιστα παρεμβατική φύση της, προσφέρει τα πλεονεκτήματα της άμεσης όρασης, της άμεσης παρέμβασης, (άρα είναι διαγνωστική και θεραπευτική μέθοδος) χωρίς κινδύνους ή επιπλοκές. Σε σωστά επιλεγμένους ασθενείς και όταν αυτή πραγματοποιείται σε επιλεγμένα κέντρα και από πιστοποιημένους αρθροσκόπους, παρουσιάζει ποσοστά βελτίωσης της τάξης του 85 %, Η αρθροσκοπική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την αποσυμπίεση των τενόντων, την ακρωμιοπλαστική (διαμόρφωση του ακρωμίου από τύπο 2 ή 3 σε τύπο 1) και σε περιπτώσεις συνύπαρξης ρήξης τενόντων την συρραφή αυτών, συνοδεύεται πάντοτε από μετεγχειρητικό πρόγραμμα ενδυνάμωσης..