Αρθροπλαστική (Ολική και Μερική) – Χειρουργική Ρομποτική

Ο κος Ι. Τριανταφυλλόπουλος είναι εκπαιδευμένος στη ρομποτική ορθοπεδική χειρουργική στο Miami των ΗΠΑ και στη Verona της Ιταλίας.

 

Η εξέλιξη των συστημάτων ρομποτικής χειρουργικής στην ορθοπεδική

Η χρησιμότητα των συστημάτων ρομποτικής στις χειρουργικές ειδικότητες μελετάται από το 1980. Το κίνητρο για την εξέλιξη αυτού του πεδίου ήταν η μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, η πληρέστερη ακρίβεια και η ελαχιστοποίηση του μεγέθους των χειρουργικών τομών, συγκριτικά με τις συμβατικές μεθόδους.

Τα συστήματα ρομποτικής ιατρικής (robotics) μπορεί να διαφέρουν ως προς τον τρόπο και τις αρχές λειτουργίας τους. Έτσι, πλέον κατηγοριοποιούνται σε (α) αυτόνομα (automatic) και (β) απτικά ή χειρουργικά καθοδηγούμενα συστήματα πλοήγησης (navigation assisted).

Στα αυτόνομα συστήματα ρομποτικής (automatic) ο ρόλος του χειρουργού περιορίζεται στη χειρουργική προσπέλαση, τη ρύθμιση και την ενεργοποίηση του ρομποτικού συστήματος την κατάλληλη στιγμή. Έτσι, η επέμβαση πραγματοποιείται χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση. Τα συστήματα αυτά βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο (Praxiteles, Praxim Ltd Grenoble, France και MBARS, Carnegie Mellon University, Pittsburg, USA).

Τα απτικά ή χειρουργικά καθοδηγούμενα συστήματα πλοήγησης (navigation assisted), που ανήκουν στη δεύτερη κατηγορία, επιτρέπουν στο χειρουργό να πραγματοποιεί μια χειρουργική επέμβαση με την αρωγή ενός ρομποτικού μοχλοβραχίονα. Η συμμετοχή του είναι ενεργή καθ’ όλη τη διάρκεια της επέμβασης και αποτελεί βασική προϋπόθεση για να πραγματοποιηθεί αυτή.

 

Η σύγχρονη εφαρμογή του ρομποτικού συστήματος στην ορθοπεδική

Σήμερα, το ευρύτερα χρησιμοποιούμενο σύστημα ρομποτικής υποβοήθησης στην ορθοπεδική είναι το Μako Robotic – Arm Assisted Technology της εταιρείας Stryker. To ρομποτικό αυτό σύστημα χρησιμοποιείται από τον κο Τριανταφυλλόπουλο στο Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ για την πραγματοποίηση μονοδιαμερισματικών αρθροπλαστικών του γόνατος, αρθροπλαστικών της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης καθώς και σε ολικές αρθροπλαστικές γόνατος και ισχίου.

Στο πλαίσιο της ρομποτικής χειρουργικής με Μako, ο προεγχειρητικός έλεγχος με υπολογιστική (αξονική) τομογραφία κρίνεται απαραίτητος γιατί προσφέρει πληροφορίες στον χειρουργό απαραίτητες για τον προεγχειρητικό σχεδιασμό όπως η παρουσία οστικών κύστεων, οστεόφυτων ή περιοχών με οστεονέκρωση, ενώ επισημαίνει παραμορφώσεις βλαισότητας ή ραιβότητας. Επιπροσθέτως, παρέχει μέσω ειδικού λογισμικού, τη δυνατότητα τρισδιάστατης ανασύστασης και λεπτομερούς μελέτης των ελεγχόμενων αρθρώσεων. Πρόκειται λοιπόν για μια εξέταση ιδιαίτερα σημαντική, γιατί αν και αδυνατεί να προσομοιώσει βλάβες ή ανεπάρκεια των περιβαλλόντων μαλακών μορίων, επιτρέπει στο χειρουργό να καταστρώσει το χειρουργικό του πλάνο με μεγαλύτερη ακρίβεια, καθιστώντας γνωστά τα μεγέθη των προθέσεων που θα χρησιμοποιήσει καθώς και τον προσανατολισμό με τον οποίο θα πρέπει αυτά να τοποθετηθούν.

Μετά το χειρουργικό σχεδιασμό και τον καθορισμό του ενδεδειγμένου σημείου τοποθέτησης και προσανατολισμού των προθέσεων, οι πληροφορίες αυτές αποθηκεύονται στην υπολογιστική μονάδα και το σύστημα οριοθετεί αυτόματα τη θέση, τα όρια και το μέγεθος των οστικών τεμαχίων που θα χρειασθεί να αφαιρεθούν.

Πιο συγκεκριμένα το σύστημα ρομποτικής Mako της εταιρείας Stryker που χρησιμοποιεί ο κος Τριανταφυλλόπουλος στο Ν. ΥΓΕΙΑ απαρτίζεται από 1) τον ρομποτικό μοχλοβραχίονα, 2) την οπτική κάμερα και 3) τον πύργο με την υπολογιστική μονάδα και την οθόνη πλοήγησης. Η τοποθέτηση αυτών των τριών συσκευών στη χειρουργική αίθουσα ποικίλλει, ανάλογα με την επέμβαση, την πλευρά της επέμβασης και το αν ο χειρουργός είναι δεξιόχειρας ή αριστερόχειρας.

 

Πέρα από τη συλλογή πληροφοριών με την υπολογιστική τομογραφία, σημαντικό βήμα αποτελεί και η διεγχειρητική λήψη πληροφοριών. Ειδικότερα, καταγράφονται το εύρος κίνησης και τα κέντρα περιστροφής των αρθρώσεων, ενώ επιπροσθέτως επισημαίνεται η θέση σημαντικών ανατομικών δομών τόσο στην πάσχουσα όσο και στις γειτνιάζουσες φυσιολογικές αρθρώσεις. Η συλλογή των ανωτέρω πληροφοριών γίνεται με ειδικούς αισθητήρες που είτε είναι κινητοί, είτε τοποθετούνται σε σταθερά σημεία πέριξ των αρθρώσεων. Ακολούθως, τα δεδομένα αυτά αντιπαραβάλλονται με τα αντίστοιχα της υπολογιστικής τομογραφίας, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα λάθους και να εξασφαλισθεί μεγαλύτερη ακρίβεια κατά τη διάρκεια των «κοψιμάτων» των οστών (οστεοτομίες).

Επιπροσθέτως, το ειδικό λογισμικό επιτρέπει εικονικές δοκιμές, σε πραγματικό χρόνο, με προεπισκόπηση της κίνησης και της ισορροπημένης λειτουργείας των περιβαλλόντων ιστών, πριν ακόμη ο χειρουργός προχωρήσει στη αφαίρεση οστικών τεμαχίων. Αυτό εξασφαλίζει τη συνδεσμική ισορροπία της χειρουργούμενης άρθρωσης που είναι απαραίτητη για την επιτυχία μιας επέμβασης αρθροπλαστικής.

Αφού επιβεβαιωθεί ότι όλα βαίνουν καλώς, ακολουθούν οι οστεοτομίες με τη χρήση του ρομποτικού βραχίονα και η προετοιμασία για την τοποθέτηση των προθέσεων. Το σύστημα δίνει την ικανότητα στο χειρουργό να κατευθύνει το βραχίονα στην κατάλληλη θέση και να ρυθμίσει την ποσότητα οστού που πρέπει να αφαιρεθεί. Ο ρομποτικός βραχίονας κινείται, χωρίς να προβάλλει αντίσταση, στην περιοχή που προβλέπεται να εξαιρεθεί, όμως αποτρέπει την αφαίρεση οστού εκτός των προβλεπόμενων ορίων άρα ελαχιστοποιεί το ανθρώπινο λάθος. Συγχρόνως, η συνεχής παροχή πληροφοριών από την οθόνη πλοήγησης, κρατά το χειρουργό ενήμερο για τυχόν παρεκκλίσεις από το αρχικό χειρουργικό πλάνο. Έτσι, του επιτρέπει να κάνει παρεμβάσεις εγκαίρως και να διαπιστώνει αν και πόσο αυτές απέδωσαν με αποτέλεσμα την άριστη εφαρμογή του προεγχειρητικού πλάνου.

 

Το ρομποτικό σύστημα Mako της εταιρείας Stryker

Το ρομποτικό σύστημα Mako της εταιρείας Stryker το οποίο ο κος Τριανταφυλλόπουλος χρησιμοποιεί στο Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ, προβάλλεται ως το επόμενο βήμα στις ολικές αρθροπλαστικές ισχίου και γόνατος. Οι πληροφορίες που συλλέγονται είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικές και τείνουν να επιβεβαιώνουν τις προσδοκίες, καθώς πολυάριθμες μελέτες συμφωνούν ότι η τοποθέτηση και ο προσανατολισμός των προθέσεων με τη χρήση του γίνεται με μεγαλύτερη ακρίβεια. Επίσης, το σύστημα Μako συσχετίζεται με χαμηλότερο άμεσο μετεγχειρητικό πόνο, ενώ σύμφωνα με διετή προοπτική μελέτη, το 92% των ασθενών που υποβλήθηκαν σε αρθροπλαστική με ρομποτική χειρουργική και χρήση του Μako δήλωσε ικανοποιημένο με το μετεγχειρητικό κλινικό αποτέλεσμα.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗΣ ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΣΤΙΣ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΓΟΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΙΣΧΙΟΥ
Ιωάννης Κ. Τριανταφυλλόπουλος

 

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της Ρομποτικής Ορθοπεδικής Χειρουργικής γόνατος και ισχίου σε σύγκριση με τις κλασσικές μεθόδους;

1. Ο ακριβέστερος σχεδιασμός και εκτέλεση της επέμβασης
2. Η μικρότερη χειρουργική τομή
3. Η ελάχιστη απώλεια αίματος
4. Ο περιορισμός των χειρουργικών επιπλοκών
5. Η αλλαγή και βελτίωση του αρχικού σχεδιασμού κατά την εκτέλεση της επέμβασης
6. Η μείωση του μετεγχειρητικού άλγους
7. Η μείωση του χρόνου παραμονής στο νοσοκομείο
8. Η ελαχιστοποίηση του χρόνου αποθεραπείας

 

Ποιες είναι οι ενδείξεις της Ρομποτικής Ορθοπεδικής Χειρουργικής;

Η Ρομποτική Ορθοπεδική Χειρουργική εφαρμόζεται σε:
1. Ασθενείς με αρχόμενη οστεοαρθρίτιδα γόνατος
2. Ασθενείς με προχωρημένη οστεοαρθρίτιδα γόνατος ή ισχίου
3. Ασθενείς που δεν ανταποκρίθηκαν σε αγωγή οστεοαρθρίτιδας με φάρμακα.
4. Ασθενείς με πόνο σε ένα διαμέρισμα του γόνατος που επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα
5. Ασθενείς με απώλεια του μηνίσκου ή σοβαρές χόνδρινες βλάβες

 

Με την Ρομποτική Ορθοπεδική Χειρουργική, ποιος χειρουργεί το ασθενή; Το ρομπότ ή ο ίδιος ο χειρουργός;

Το ρομπότ αρχικά προγραμματίζεται και στη συνέχεια καθοδηγείται από τον χειρουργό. Ο χειρουργός αποφασίζει, ενώ το ρομπότ σχεδιάζει και εκτελεί με ακρίβεια.

 

Έχει επιπλοκές η Ρομποτική Χειρουργική Τεχνική;

Ναι, όπως κάθε χειρουργική πράξη έχει κάποιους ελάχιστους κινδύνους. Ο αριθμός των επιπλοκών όμως είναι ελάχιστος λόγω μικρότερης χειρουργικής τομής, διάρκειας χειρουργείου, παραμονής στο νοσοκομείο και άμεσης κινητοποίησης του ασθενούς μετά την επέμβαση.

 

Που γίνεται η Ρομποτική Ορθοπεδική Χειρουργική;

Το ρομπότ Mako της εταιρείας Stryker βρίσκεται στο ΥΓΕΙΑ. Ο κος Ι. Τριανταφυλλόπουλος είναι πιστοποιημένος χειρουργός Ρομποτικής με το σύστημα Mako και εκτελεί επεμβάσεις στο γόνατο και το ισχίο.

 

Μετά το χειρουργείο με το Ρομπότ απαιτείται εξειδικευμένο πρόγραμμα αποθεραπείας;

Η αποκατάσταση προσαρμόζεται στις διαφορετικές ανάγκες κάθε ατόμου ανάλογα με την φυσική του κατάσταση, το βάρος, την ηλικία και τον χρόνο που έμεινε εκτός δραστηριοτήτων πριν την επέμβαση

Το Ρομποτικό Σύστημα Ορθοπεδικής Χειρουργικής MAKO του αμερικανικού κολοσσού Stryker που είναι εγκατεστημένο στο Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ και χρησιμοποιείται από τον κο Ι. Τριανταφυλλόπουλο.