Ρήξη – Τενοντίτιδα – Τενοντοπάθεια Αχιλλείου
Ο Αχίλλειος τένοντας είναι ο παχύτερος και ισχυρότερος τένοντας του ανθρωπίνου σώματος. Βρίσκεται στο οπίσθιο τμήμα του ποδιού μας, πίσω και πάνω από την πτέρνα. Έχει υπολογιστεί ότι κατά το τρέξιμο ασκούνται δυνάμεις επί του Αχίλλειου τένοντα, 8πλάσιες του βάρους μας, ενώ σε σπριντ μπορεί να φτάσουν και το 16πλάσιο!
Τι επηρεάζει τον Αχίλλειο τένοντα;
Παράγοντες που οδηγούν σε παθήσεις ή ρήξεις του Αχίλλειου περιλαμβάνουν:
- την ηλικία (δικόρυφη κατανομή με αυξημένη συχνότερα σε ηλικίες 20-25 και 35-45 ετών)
- το φύλο (10 φορές συχνότερα σε άνδρες )
- τη λήψη αντιβιοτικών (κινολόνες) και φαρμάκων για τη χοληστερίνη (στατίνες)
- τις τοπικές εγχύσεις κορτιζόνης (η κορτιζόνη μπορεί να βοηθάει στην ύφεση του πόνου, αδυνατίζει όμως τον τένοντα και αναστέλλει την όποια αναγεννητική ικανότητα διαθέτει)
- το κάπνισμα (μειώνει την τοπική αγγειακή κυκλοφορία)
- η συμμετοχή σε αθλήματα με τρέξιμο, άλματα, απότομες επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις, όπως ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεϊ και τένις.
Παθήσεις Αχίλλειου τένοντα: Διάγνωση
Η κλινική εξέταση πρέπει να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο Ορθοπεδικό, καθώς είναι καθοριστική για τη διάγνωση. Συγκεκριμένα, ο Ορθοπεδικός ελέγχει την ευαισθησία, το πάχος και τη συνοχή του τένοντα.
Ιδιαίτερα σημαντικός είναι και ο απεικονιστικός έλεγχος για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Συνήθως περιλαμβάνει την ακτινογραφία, που είναι χρήσιμη για τον εντοπισμό της καταφυτικής τενοντίτιδας. Επιπλέον, το υπερηχογράφημα αποτελεί μία άμεση μέθοδος για τον έλεγχο ρήξης ή εκφύλισης. Τέλος, αν κριθεί αναγκαία, πραγματοποιείται μαγνητική τομογραφία, που προσφέρει λεπτομερή εικόνα για τον προεγχειρητικό σχεδιασμό ή τα δύσκολα περιστατικά
Ποιες είναι οι συχνότερες παθήσεις Αχιλλείου τένοντα;
Οι δύο κυριότερες παθολογικές καταστάσεις που προσβάλλουν τον Αχίλλειο τένοντα είναι:
- Η τενοντίτιδα Αχίλλειου τένοντα (καταφυτική και μη καταφυτική)
- Η ρήξη Αχίλλειου τένοντα
Παθήσεις του τένοντα (οξείες τενοντίτιδες, χρόνιες τενοντοπάθειες και ενθεσοπάθειες) και πολύ περισσότερο οι ρήξεις αυτού (οξείες ή χρόνιες εκφυλιστικές) οδηγούν σε μόνιμη δυσλειτουργία της βάδισης και σε έκπτωση της απόδοσης ενός αθλητή ή ακόμη και στο τέλος της καριέρας του. Η πρόληψη των παθήσεων του Αχίλλειου αλλά και η έγκαιρη αντιμετώπισή τους είναι σημαντική για την αποκατάσταση της βάδισης αλλά και της λειτουργικότητας του πάσχοντος σκέλους.
Χρόνιες παθήσεις Αχιλλείου τένοντα
Τα συμπτώματα διαφέρουν τόσο ανάλογα την πάθηση όσο και από τη σοβαρότητά της. Συγκεκριμένα, η τενοντίτιδα εκδηλώνεται με:
- Πόνο στην οπίσθια επιφάνεια του αστραγάλου
- Δυσκαμψία ιδιαίτερα το πρωί ή μετά από αδράνεια
- Οίδημα και τοπική ευαισθησία στην πίεση
- Πάχυνση του τένοντα ή παρουσία εξογκώματος
- Πόνο που επιδεινώνεται με τη δραστηριότητα ή την επαφή με υποδήματα
- Αίσθημα τριξίματος κατά την κίνηση
- Παραμόρφωση Haglund (οστική προβολή)
Πώς αντιμετωπίζονται οι χρόνιες παθήσεις;
Σε χρόνιες τενοντοπάθειες και ενθεσοπάθειες που καταπονούν πολλούς αθλητές, εφαρμόζονται ελάχιστα παρεμβατικές τεχνικές αποσυμπίεσης του Αχίλλειου τένοντα με:
- οστεοτομία του οπίσθιου τμήματος της πτέρνας,
- τεχνικές έγχυσης αυξητικών παραγόντων (PRPs)
- οδηγίες για κατάλληλα υποδήματα και ειδικά πέλματα αποφόρτισης
- εξειδικευμένα προγράμματα ασκήσεων ή φυσικοθεραπείας για αθλητές
Ρήξη Αχιλλείου τένοντα
Οι αυτόματες ρήξεις του Αχίλλειου είναι αρκετά συχνές σε άτομα μέσης ηλικίας (30-40 ετών) κατά την διάρκεια αθλητικής δραστηριότητας. Ο αθλητής κατά την διάρκεια της άθλησης μετά από απότομο άλμα αισθάνεται ένα διαξιφιστικό πόνο στην περιοχή της γαστροκνημίας («γάμπας») και έχει την αίσθηση «ότι κάποιος αντίπαλος τον χτύπησε».
Σε γενικές γραμμές, τα συμπτώματα της ρήξης του αχίλλειου τένοντα περιλαμβάνουν:
- Ξαφνικό, έντονο πόνο στο πίσω μέρος της γάμπας ή του αστραγάλου
- Αίσθημα «χτυπήματος» ή «σκισίματος»
- Αδυναμία βάδισης ή ανύψωσης της πτέρνας
- Οίδημα και εκχύμωση
- Ψηλαφητό κενό στο σημείο ρήξης
Πώς αντιμετωπίζεται η ρήξη του Αχιλλείου τένοντα συντηρητικά;
Η συντηρητική αντιμετώπιση είναι κατάλληλη για ήπια περιστατικά και στοχεύουν στην ανακούφιση του ασθενή. Συνήθως, περιλαμβάνει
- χρήση κηδεμόνα ή γύψου για περίπου 2 μήνες
- Προστατευτική βάδιση με βακτηρίες 4-6 εβδομάδες
- Φυσικοθεραπείας για εύρος κίνησης και ενδυνάμωσης
Παθήσεις Αχιλλείου τένοντα: Χειρουργική αποκατάσταση
Η επιλογή της χειρουργικής αποκατάστασης προτείνεται όταν η συντηρητική θεραπεία δεν επαρκεί ή το μέγεθος της βλάβης είναι εκτεταμένο.
Ειδικότερα, η ρήξη του Αχιλλείου είναι χειρουργική πάθηση, γι’ αυτό και είναι απαραίτητη η αποκατάσταση της συνέχειας του τένοντα. Στις οξείες ρήξεις του Αχίλλειου η αποκατάσταση μπορεί να γίνει με κλειστή τελικο-τελική συρραφή του τένοντα χωρίς ανοικτή τομή στο δέρμα. Η μέθοδος αυτή έχει τα ίδια αποτελέσματα με την ανοικτή συρραφή, έχει όμως πολλά πλεονεκτήματα. Ο ασθενής έχει λιγότερο πόνο και μικρότερους κινδύνους φλεγμονής ή προβλήματα από το δέρμα (νέκρωση).
Αντίθετα, σε χρόνιες ρήξεις, σε εκτεταμένες βλάβες, και σε αποσπαστικές ρήξεις του Αχιλλείου από την κατάφυσή του στην πτέρνα, απαιτούνται ανοικτές επεμβάσεις. Στις επεμβάσεις αυτές εφαρμόζονται πολλές διαφορετικές τεχνικές αποκατάστασης της ρήξεις του Αχίλλειου τένοντα με χρησιμοποίηση ειδικών τεχνικών συρραφής και ενίσχυσης με τενόντια μοσχεύματα.
Η τενοντίτιδα και η ρήξη του Αχιλλείου τένοντα είναι παθήσεις που απαιτούν προσεκτική διάγνωση και εξειδικευμένη θεραπευτική προσέγγιση. Ο Ορθοπεδικός Χειρουργός κος Ιωάννης Τριανταφυλλόπουλος, Διευθυντής της Ε΄ Ορθοπεδικής Κλινικής του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ, αντιμετωπίζει με επιτυχία αυτές τις παθήσεις εφαρμόζοντας σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές και εξατομικευμένες θεραπείες αποκατάστασης. Επικοινωνήστε μαζί μας για να προγραμματίσετε το ραντεβού σας.
Εικόνα 1,2.
Ενθεσοπάθεια Αχίλλειου τένοντα σε αθλητή μεγάλων αποστάσεων. Πραγματοποίηση οστεοτομίας πτέρνης και έγχυση αυξητικών παραγόντων (PRPs).
Εικόνα 3.
Εκφυλιστική τενοντοπάθεια Αχίλλειου σε επαγγελματία καλαθοσφαιριστή. Χειρουργικός καθαρισμός της εκφυλιστικής εστίας και έγχυση αυξητικών παραγόντων (PRPs).
Εικόνα 4.
Οξεία ρήξη Αχίλλειου τένοντα σε αθλητή βόλεϊ. Διαδερμική συρραφή χωρίς χειρουργική διάνοιξη του δέρματος.